दिल्ली : पृथ्वीच्या कक्षेत अंतराळातील राडारोड्यांचं प्रमाण वाढलं असून ते अंतराळवीर, उपग्रह, आणि आंतरराष्ट्रीय स्पेस स्टेशनसाठी गंभीर धोका ठरत आहे. सध्याच्या अंदाजानुसार, 4 इंचाहून अधिक रुंद असलेल्या 40,500 वस्तू कक्षेत फिरत आहेत. याशिवाय, 1.1 दशलक्ष मध्यम आकाराचे तुकडे आणि सुमारे 130 दशलक्ष लहान तुकडेही आहेत.

हे तुकडे ताशी 28,000 किलोमीटरच्या वेगाने फिरत असल्याने, कोणत्याही उपग्रह किंवा अंतराळ स्थानकाला धडकण्याचा धोका मोठ्या प्रमाणावर वाढतो. अशा धडकांमुळे उपग्रहांचे नुकसान, संपर्क तुटणे, आणि अंतराळवीरांच्या जीवाला धोका निर्माण होऊ शकतो.

अंतराळातील या समस्येवर नियंत्रण आणण्यासाठी अनेक देश आणि संस्था प्रयत्नशील आहेत. नासा आणि रशियातील अंतराळ संस्था वेळोवेळी अंतराळ स्थानकांचे रक्षण करण्यासाठी विशेष उपाययोजना करतात. सॅटेलाईट आणि स्थानकांना राडारोड्यांपासून वाचवण्यासाठी, त्यांचे मार्ग बदलले जातात किंवा त्यांना संरक्षण कवच दिले जाते.

सुप्रसिद्ध अंतराळवीर सुनीता विल्यम्स आणि इतर अंतराळवीर अशा धोक्यांचा सामना करत असून, सावधगिरी बाळगत आपल्या कार्यात सातत्य ठेवत आहेत. तरीही, राडारोड्यांचा धोका कमी करणे हे अंतराळ क्षेत्रातील सर्वांत मोठं आव्हान ठरत आहे.

अंतराळातील राडारोडे साफ करण्यासाठी प्रगत तंत्रज्ञानाची गरज आहे. यासाठी रोबोट्स, जाळ्यांचा वापर, लेसर तंत्रज्ञान आणि रीसायकलिंग यांसारख्या उपाययोजनांवर विचार केला जात आहे. अंतरराष्ट्रीय स्तरावर सामूहिक प्रयत्न आणि धोरणात्मक नियोजनाच्या साहाय्यानेच हा प्रश्न सोडवता येईल.

अंतराळातील स्वच्छता राखण्यासाठी तातडीने उपाय योजण्याची गरज असल्याचे शास्त्रज्ञांचे मत आहे, अन्यथा भविष्यातील अंतराळ मोहिमा अडचणीत येऊ शकतात.